سوگیری شناختی چیست و چه مسائلی باعث آن می‌شوند؟

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،سوگیری‌های شناختی (به انگلیسی:Cognitive bias)، خطا‌هایی هستند ذهنی که به صورتی نظام‌مند به گرایش، دیدگاه، خیال یا اعتقادی اشتباه منجر میشوند و در تصمیم گیری، استدلال، ارزیابی، یادآوری، ادراک و شناخت اشخاص تأثیر می‌گذارند. سوگیری شناختی یکی از موضوعات مهم علوم شناختی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

علوم شناختی تعداد بسیاری از این خطا‌های ذهنی را شناسایی نموده و زوایای مختلفی از وضعیت ظهور و بروزشان را بررسی کرده است. لیست انواع خطا‌های شناختی بسیار طولانی است.

مسائلی که سبب سوگیری می شوند:

- اطلاعات بی شمار

- نبود معنا

- احتیاج به سریع عمل کردن

- چه چیز‌هایی را باید برای بعد به یاد داشته باشیم؟

در این جا بعضی از انواع سوگیری‌ها را مرور می‌کنیم.

سوگیری به دلیل تعارض منافع

طبیعی است که در یک گفتگو یا در هر نوع تعامل بین دو یا چند طرف، چنانچه منافع دو طرف همسو نباشد، هر یک از طرفین به سوی منافع خویش، سوگیری و پیش داوری خواهد داشت.

گاهی وقت‌ها هم، باج، شبکه‌های غیررسمی سازمانی، شایعات و دیگر موارد مشابه، میتواند باعث شکل گیری تعارض منافع و سوگیری در قضاوت‌ها و تحلیل‌ها شود.

سوگیری توجه

این سوگیری عبارت است از میل داشتن به توجه به برخی چیز‌ها و معیار‌ها در حالی که بقیهٔ چیز‌ها هم زمان نادیده گرفته می‌شوند. این سوگیری نه تنها برداشت ما را از جهان و اطراف مان تحت‌تأثیر قرار می‌دهد بلکه ارزیابی ذهنی ما را هم تحت‌تأثیر قرار می‎دهد.

به عنوان مثال افردی که جنبه‌های منفی و ناراحت کننده چیز‌های را می‌بینند دچار سوگیری توجه هستند و مستعد بیماری اضطراب. این سوگیری میتواند بر سیستم حافظه هم اثر مخرب بگذارد. افراد در هنگام بخاطر سپاری و به یادآوری اتفاق‌ها تنها به جنبه‌های خاصی توجه نموده که نتیجه آن ثبت و به یادآوری خاطرات به گونه اشتباه و ناکامل خواهد بود.

سوگیری مهر طلب

تمایل ناخودآگاه به پذیرفتن عقاید و دلیل‌هایی که سبب آزردگی و ناراحتی آن‌هایی که دوستشان داریم نمی‌شود.

توهم کنترل

نوعی سوگیری و خطای ادراکی است که در آن فرد کنترل یا تأثیر خود را بر حوادث بیش از آنچه واقعاً هست فکر می‌کند. باید توجه داشت که بسیاری از چیز‌ها تحت کنترل ما نیستند، ولی مردم عموماً متوجه این مسئله نیستند.

سوگیری آماری

انتخاب اشتباه جامعه‌ی آماری، میتواند باعث شکل گیری سوگیری در نتیجه شود. به عنوان مثال، نظرخواهی اینترنتی در خصوص خدمت یا محصول یا رویدادی که همه‌ی مخاطبان آنلاین و آفلاین را در برمی گیرد نمونه‌ای از بوجود آمدن سوگیری است. انجام تحقیقات بر روی گروه‌های دانشجویی و انتشار آن بعنوان الگو‌های رفتاری عمومی در جامعه، می تواند نمونه‌ای از بوجود آمدن سوگیری باشد.

انواع سوگیری شناختی

در این بین شناخت این سوگیری‌ها نتایج عملی فراوانی دارد از جمله:

افزایش توان مدیریت زندگی روزانه

فهم سوگیری‌های شناختی نیازمند تفکر در مورد مثال‌های واقعی در زندگیست. مطالعه و تفکر در مورد وضعیت مختلفی که ما اسیر ذهن خویش می‌شویم به افزایش اگاهی و در نتیجه کنترل بیشتر در زندگی واقعی می‌انجامد. بگذارید از یک مثال واقعی برای روشن ساختن موضوع استفاده کنم.

وظیفه نفس کشیدن را میتوان به مغز بسپاریم که بیشتر مواقع همینگونه است. در این شرایط ما بدون این که متوجه باشیم نفس می‌کشیم. پس تنفس می‌شود پدیده‌ای ناخودآگاه. در عین حال هر لحظه‌ای که اراده کنیم می‌توانیم کنترل تنفس را در دست بگیریم و آنرا تبدیل کنیم به پدیده‌ای خودآگاه.

در این شرایط می‌توانیم سرعتش را کم و زیاد یا آنرا کوتاه و بلند کنیم و در یک کلام طعم قدرت اراده را بچشیم. اگاهی بیشتر از سوگیری‌های شناختی می تواند بسیاری از تصمیم ها، واکنش هاو قضاوت‌های پیشتر ناخودآگاه را به طرف هدایت خودآگاه ببرد. به زبانی دیگر ذهن اسیر ما خواهد بود نه ما اسیر وی.

بهینه سازی فرآیند تصمیم گیری

هر چه بیشتر درباره خطا‌های ذهن بدانیم، کم‌تر گرفتار خطاهایش می‌شویم و روند تصمیم گیری منطقی‌تر می‌شود. علاوه براین در هر تصمیم و انتخاب زوایایی بررسی می‌شود که شاید ذهن پیشتر آن‌ها را نمی‌دیده است.

افزایش درک ارتباط بین نسلی

هر چه بیشتر درباره جانب داری‌های ذهن بدانیم، بهتر می‌توانیم وضعیت ذهنی انسان‌ها در حالت‌های گوناگون را درک کنیم. سن و سال عامل مهمی در شکل پذیری یا رهایی از بعضی از سوگیری‌های شناختی اند. به عنوان مثال بعضی سوگیر‌های شناختی با بالا رفتن سن و سال تقویت و بعضی به واسطه تجربه کم رنگ می‌شوند. اگاهی در این باب گفت وگوی همدلانه و درک بیشتری را در اشخاص با وجود اختلاف سن فراهم می‌کند.

ابزار خودشناسی

سوگیری شناختی همیشه بد نیست. بسیاری از آنان ریشه تکاملی دارند. به بیان دیگر تکامل مغز بگونه‌ای بوده تا با سوگیری شناختی به محاسبه سود و زیان بپردازد و با تشخیص تهدید‌ها و فرصت‌ها واکنشی مناسب و سریع نشان دهد. تصمیم گیری فرایندی پیچیده و سخت است. شناخت سوگیری‌های شناختی، درک عملکرد حافظه را افزایش می‌دهد. به این معنی درک سوگیری‌های شناختی و این که در هر شرایطی چطور عمل می‌کنند، ابزاری است برای شناخت بهتر خویشتن.

درک بهتر خبر‌ها و اطلاعات

شناخت جانبداری‌های ذهن به درک بهتر اخبار دریافتی یاری می‌رساند. پیشرفت فن آوری و گسترش رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی سبب شده هرروز حجم وسیعی از اخبار و اطلاعات را دریافت کنیم.

تشخیص اخبار درست از اشتباه و درک پیام‌های مخفی نیازمند اگاهی بالاتر از ساز و کار‌های ذهنی است. هر چه بیشتر در مورد سوگیری‌های شناختی بدانیم، کم‌تر ممکن است در تحلیل اطلاعات دچار اشتباه شویم و بالطبع احتمال قضاوت و واکنش اشتباه هم پائین می‌آید.

تقویت آزاداندیشی

تعصب مانع آزاداندیشی است. هر چه بیشتر در مورد آن بدانیم کم‌تر اسیر سوگیری‌های شناختی می‌شویم. رهایی از جانبداری‌های ذهن به تفکر باز می‌انجامد و تقویت آزاداندیشی.

چطور از سوگیری‌های شناختی جلوگیری کنیم؟

 به درون خویش توجه داشته باشید

افراد دیگر را در نظر بگیرید

تحلیل‌های منطقی و عقلایی

چشم انداز فرد ناظر

به گذشته رجوع کنید

منبع: بیتوته

انتهای پیام/

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: روانشناسی شناخت سوگیری های شناختی چه بیشتر سوگیری شناختی تصمیم گیری سوگیری ها چیز ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۴۸۴۶۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

اگر کف پای شما صاف است؛ بخوانید

اگر جزو آن دسته افرادی هستید که کف پای شما صاف است، پیشنهاد می کنیم از همین حالا باورهای قدیمی را درباره مشکلات ناشی از صافی کف پا دور بریزید.

به گزارش مشرق، برای سال‌ها این باور عمومی وجود داشته است که افراد دارای کف پای صاف، بیشتر در معرض درد و مشکلات ماهیچه‌ای - استخوانی در زندگی هستند.

هرچند این ایده که داشتن کف پای صاف به طور اجتناب‌ناپذیری منجر به درد یا سایر مشکلات ماهیچه‌ای-استخوانی می‌شود قرن‌ها قدمت دارد، با این حال تنها در نیمه دوم دهه ۱۹۰۰ میلادی بود که این فرضیه رواجی همگانی یافت.

در آن زمان متخصصان پا در ایالات متحده مفهوم داشتن پاهای «عادی» را رایج کردند. این مفهوم شامل این فرضیه بود که نداشتن قوس مشخص یا پاشنه صاف، پاهای شما را غیرطبیعی و مستعد آسیب‌دیدگی می‌کند. زیرا مثلاً به هنگام راه رفتن، صاف شدن قوس فشار بیشتری را روی پاها می‌آورد.

با این حال اکنون محققان در دانشگاه کبک در تروآ-ریویر کانادا ادعا می‌کنند که این فرضیه بی‌اساس است. در مطالعه‌ای که در این دانشگاه انجام شد، محققان مجموعه پژوهش‌های پیشین درباره پای صاف را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و دریافتند که تقریباً هیچ ارتباطی بین داشتن کف پای صاف و احتمال ابتلا به یک اختلال ماهیچه‌ای-استخوانی مانند درد پاشنه، زانو یا لگن وجود ندارد.

گابریل موازان، استاد طب اطفال در دانشگاه کبک و یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: «اگر به مجموعه تحقیقات انجام‌شده نگاه کنیم، صاف بودن کف پا شما را در معرض خطر بیشتری برای سه یا چهار مشکل قرار می‌دهد، فقط همین. اگر باز هم کف پای صاف‌تری داشته باشیم، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سه یا چهار مشکل دیگر خواهید بود و برای پاهای با قوس بیشتر چهار مورد آسیب احتمالی دیگر وجود خواهد داشت.»

این باور افسانه‌ای که کف پای صاف شما را بیشتر در معرض آسیب قرار می‌دهد، اغلب منجر به مداخلات پزشکی غیر ضروری در افراد و نگرانی‌های قابل توجه در بین بیماران در مورد ظاهر پاهایشان شده است.

این در حالی است که نویسندگان مقاله جدید می‌گویند کف پای صاف بدون علامت، معمولاً به هیچ درمانی نیاز ندارد. آقای موازان در این خصوص می‌گوید: «داشتن کف پای صاف طبیعی است. این یک نوع آناتومیک است. شما فقط باید با آن راحت باشید.»

دکتر موازان با بیان اینکه پزشکان باید از انتقال «باورهای غلط» به بیماران خود دست بردارند، گفت: «در ابتدا دانشگاه‌ها باید این آموزش را به فیزیوتراپیست‌ها، درمانگران پا و پزشکان عمومی متوقف کنند که داشتن کف پای صاف معضل است و همواره منجر به مشکلات سلامتی در آینده می‌شود».

وی اضافه کرد: «سخت‌ترین قسمت، متقاعد کردن مردم به این نکته است که صافی کف پای آنها مشکل‌ساز نیست. چیزی که من به بیمارانم می‌گویم این است که شما بیشتر از فردی که دارای پاهای صاف‌تر یا راست‌تر است در معرض خطر و آسیب نیستید.»

نتایج یافته‌های جدید محققان در نشریه علمی «British Journal of Sports Medicine» منتشر شده است.

منبع: ایرنا